In zijn nieuwe roman vertelt Alex Schulman het verhaal op dezelfde manier als in De overlevenden (*****): met veel uitwaaierende herinneringen die in elkaar ­haken, omdat ze naarmate het boek vordert steeds verder teruggaan in de tijd. Zo zet Schulman de onthullingen niet alleen kracht bij, maar laat hij ze ook rond hun as draaien, het zorgt voor een spannende onvoorspelbaarheid.

Schulmans personages bewegen als tektonische platen, ze schuiven nauwelijks merkbaar naar elkaar toe of van elkaar weg, gedreven door krachten die niet van deze wereld ­lijken. Drie figuren schragen dit verhaal. Harriet krijgen we te zien als kind en als jonge moeder, Oskar is de man bij wie ze als adolescent geborgenheid vindt. Samen hebben ze de dochter Yanna, die als elfjarige de relatie van haar ouders uit elkaar ziet spatten, waarna haar moeder van het toneel verdwijnt.

De hoofdstukken worden afwisselend verteld vanuit die drie personages, met als centrale plek het treinstation van het onooglijke dorp Malma, waar in het begin van het boek de nog jonge Harriet met haar vader heen reist om er de urne van haar konijn te begraven. Harriet en Oskar proberen er later de ­demonen die hun relatie verzieken het zwijgen op te leggen. Nog eens jaren later zoekt Yanna er de geschiedenis van haar ­ouders en dus van zichzelf, met foto's van haar moeder in de hand.

Zulke foto's zijn nuttig in een verhaal dat vooruitgestuwd wordt door steeds verder reikende herinneringen, Harriets vader is niet toevallig een amateurfotograaf die zich specialiseert in wazige natuurbeelden. En als Yanna foto's van haar verdwenen moeder ­bekijkt, heet het: 'De glanzende rechthoek is een vergrootglas naar het verleden. Ze reist door het wormgat naar 1976 en een paar ­seconden lang kan ze alles in bewegend beeld beleven.'

Net als in De overlevenden zien we hier een disfunctioneel gezin dat uit elkaar valt. Ouders nemen afstand van hun kinderen en die kinderen zoeken de oorsprong van hun kronkelende levenspad bij hun ouders. Dat die motieven terugkeren is niet erg, dat vergroot de herkenbaarheid van Schulmans ­oeuvre.

Wél teleurstellend is de dikke laag sentimentaliteit. Een nieuwjaarsfeestje waarop roltoeters worden uitgedeeld onder de gasten, veroorzaakt 'een kakofonie van levensmoeheid'; een metafoor ook voor de verzamelde personages die stuk voor stuk vastzitten in een cocon, enkel gericht op hun persoonlijke besognes. Gevoelens van schaamte en schuld zijn er in overvloed, Harriet gaat zelfs gebukt onder 'protesterende botten tegen het gewicht van alle levens die ik niet leef'. Een roman die zwaarwichtige vragen stelt over de rol van ouderschap, verschuivende verhoudingen binnen een gezin en de relatieve keuzevrijheid in een mensenleven, verdient het om bevolkt te worden door minder larmoyante personages.

Station Malma is niet slecht. Schulman toont een diepgaand inlevingsvermogen en strooit met rake beschouwingen. Maar na het weergaloze, verbluffende De overlevenden bleef ik op mijn honger.

Vertaald door Angélique de Kroon, De Bezige Bij, 256 blz., € 24,99. Oorspr. titel: 'Malma Station'

Verberg tekst

Een aangrijpende roman over de nawerking van een traumatische gebeurtenis op de levens van drie generaties vrouwen. De ouders van de 6-jarige Harriet gaan uit elkaar en ze vangt op dat beide ouders haar zus in huis willen hebben. Harriet komt bij haar vader terecht. Als ze in de twintig is krijgt ze een kind van de rechtlijnige Oskar. Harriet verdwijnt uit het leven van haar 11-jarige dochter en van haar man. Als Oskar twintig jaar later overlijdt, gaat Harriet op zoek naar antwoorden. Waarom is haar moeder destijds verdwenen? En wat is er lang geleden gebeurd, toen beide zussen elkaar voor het laatst zagen?Helder, toegankelijk en dicht op de huid geschreven.Alex Schulman (Malmöhus län, 1976) is een internationaal bekende schrijver, radio- en televisiejournalist en blogger. Zijn werk werd in meer dan vijftien landen uitgegeven.